Αιώνες τώρα, ποιητές και συγγραφείς έχουν προσπαθήσει να περιγράψουν με γλαφυρό τρόπο την υπέρμετρη θλίψη που στον αιώνα μας ονομάζεται κατάθλιψη.
Η κατάθλιψη χαρακτηρίζεται από ένα σύνολο συμπτωμάτων που οφείλονται κατά κύριο λόγο στη διαταραχή του συναισθήματος, της ψυχοκινητικής δραστηριότητας, των γνωστικών λειτουργιών και των λειτουργιών του νευρικού μας συστήματος.
Σε γενικές γραμμές, τα συμπτώματα της κατάθλιψης μπορούν να ταξινομηθούν ως εξής:
- Συμπτώματα σχετικά με το συναίσθημα (θλίψη, θυμός, ενοχές, άγχος, ευερεθιστότητα, εκνευρισμός)
- Συμπτώματα στη συμπεριφορά (κλάμα, αργή σκέψη και ομιλία, διέγερση)
- Συμπτώματα γνωστικής έκπτωσης (αδυναμία συγκέντρωσης, μειωμένη ικανότητα σκέψης)
- Συμπτώματα σχετικά με τη στάση απέναντι στον εαυτό και τον κόσμο (χαμηλή αυτοεκτίμηση, σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας, αισθήματα απελπισίας)
- Συμπτώματα σχετικά με αλλαγές στον οργανισμό (απώλεια όρεξης, μείωση σεξουαλικού ενδιαφέροντος, διαταραχές στον ύπνο, εξάντληση, σωματικές ενοχλήσεις)
Το καταθλιπτικό άτομο εμφανίζει συχνά μπερδεμένη σκέψη, είναι απαισιόδοξο, αρνητικό, έχει αισθήματα αναξιότητας και απαισιοδοξίας. Πιο απλά, θα λέγαμε ότι «του φαίνονται όλα μαύρα» και συχνά είναι ανήμπορο να βρει εναλλακτικές λύσεις για την επιβίωση του.
Βασικός στόχος στη θεραπεία της κατάθλιψης είναι το άτομο να μάθει να αναγνωρίζει τις αυτόματες αρνητικές του σκέψεις και να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο οι σκέψεις αυτές τον οδηγούν σε προβληματικές συμπεριφορές. Με λίγα λόγια, βασική επιδίωξη της θεραπείας είναι να ανακτήσει το άτομο την λειτουργικότητα που είχε στην προ κατάθλιψης περίοδο.